Hazır beyan nedir? Hazır beyan sistemi

Hazır beyan sistemi; T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hayata geçirilmiş, vergi mükelleflerinin yükümlülüklerini dijital ortamlarda yerine getirebilmelerine olanak sağlayan elektronik bir yazılımdır.

Sistem; zirai kazanç, ticari kazanç ve serbest meslek kazancı olan mükellefler haricinde, özellikle gayrimenkul kira geliri, menkul sermaye geliri veya benzeri kazançlardan gelir elde eden vergi mükelleflerinin internet ortamında beyan vermelerini veya sistem tarafından hazırlanarak onaya sunulan yıllık beyannameleri ile ilgili işlemleri online takip edebilmelerini sağlamaktadır.  

Günümüzde yaşanan teknolojik gelişimler sayesinde, hayatın her alanında olduğu gibi resmi işlemlerin takibinde de geleneksel yaklaşımlar yerlerini elektronik sistemlere dolayısı ile e-belge olarak tanımlayabileceğimiz sistemlere devretmektedir.  Bu süreçlerin bir getirisi olarak Gelir İdaresi Başkanlığı da vergi beyanname süreçlerini mükellefleri adına daha hızlı, kolay ulaşılabilir ve güvenli dijital ortamlara taşıyarak,  internet üzerinden ulaşılacak şekilde hayata geçirdiği hazır beyan sistemi ile özellikle zaman açısından büyük avantajlar sağlamıştır.   2016 yılı itibariyle mükelleflerin kullanımına sunulan hazır beyan sistemine, Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) internet sitesi üzerinden ulaşılabilmektedir.

Beyana tabi gelirler ile ilgili tüm verileri gerek nüfus idaresi TC kimlik sistemi kanalıyla gerekse bankalar, tapu daireleri, elektrik, doğalgaz, su firmaları hatta sosyal güvenlik kurumu gibi kuruluşlardan alarak bir araya getiren sistem; bu bilgiler kapsamında mükellef adına oluşturduğu beyannameyi elektronik ortama işlemekte ve onaya sunmaktadır. Vergi mükellefinin gerekli kontrol ve düzenlemeleri yapabilmesine olanak sağlayan sistem son onay sonrası nihai tahakkuk belgesini oluşturarak, ödeme yapılması için dijital sisteme yüklemektedir.

Hazır beyan sistemi kullanım zorunluluğu olan bir sistem değildir. Ancak gerek zaman, gerek hız ve kullanım kolaylığı açısından kullanıcısına büyük avantajlar sağlamakta ayrıca ülke çıkarları açısından da vergi sisteminin bir otomasyon sistemi üzerinden modern ve teknolojik yöntemlerle takibine olanak sunmaktadır.

Hazır beyan sistemine giriş nasıl yapılır?

Hazır beyan sistemine giriş bilgisayarlar üzerinden yapılabileceği gibi, mobil telefonlara veya tabletlere indirilebilen uygulamalar kanalıyla da yapılabilmektedir. Ancak sistemin kullanımı için yeterli bilgisayar program altyapısına ve belirli düzeyde, güncel bir işletim sistemine sahip olması gerekmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığının resmi sitesi olan gib.gov.tr üzerinden kimlik bilgileri ve kişisel güvenlik sorularına verilecek doğru cevaplar ile sisteme giriş yapmak mümkündür. Sisteme ayrıca vergi dairelerinden alınacak şifre ile interaktif vergi dairesi web sitesi üzerinden veya e-devlet uygulaması üzerinden ulaşım imkanı da sunulmaktadır.

Sisteme giriş yöntemlerinin tümü, vergi mükellefleri için rahatça takip edilebilecek bir yönlendirme ve kolaylıkla kullanım imkanı sunmaktadır.  

Sistem girişi için gerekli şifreleri doğru girmek ve özel güvenlik sorularını doğru yanıtlamak en önemli adımı kapsamaktadır. Mükellefler giriş işlemini tamamladıktan sonra kendileri için özel olarak hazırlanmış ve onaya sunulmuş beyan sayfalarına otomotik olarak ulaşabilirler.

Sistem tarafından toplanan yıllık veriler kapsamında hazırlanmış beyannamelerin kontrol edilerek, gerektiği takdirde düzeltmelerin yapılması ile mükellefin vereceği son onayı sonrasında tahakkuk edecek olan vergi tutarı net bir şekilde sistem tarafından hesaplanacak ve ödeme belgesi sisteme işlenecektir. Ödemeler internet bankacılığı kanalıyla yapılabilmektedir.

Hazır beyan nasıl doldurulur?

Hazır beyan nasıl doldurulur sorusuna cevaplamadan önce hatırlatmakta fayda gördüğümüz en önemli konu; sistem tarafından hazırlanan beyannamenin üzerinde eksik ya da hatalı görülen her türlü bilginin son onay öncesi değiştirilebilirliğidir.

Hazır beyan sisteminin sunduğu avantajlardan bir diğeri ise; sistem üzerinde beyannamenin tamamen mükellef tarafından doldurulabilmesidir. Sisteme giriş yaptıktan sonra “beyanname doldurma”  seçeneği tercih edilerek, işlem vergi mükellefi tarafından girilecek bilgiler doğrultusunda da gerçekleştirilebilir.

Bu seçenekte yapılması gereken işlemler aşağıda özetlenmektedir;

·         Beyannamenin hangi döneme ait olduğunu belirtmek adına,  süresi seçilir

·         Dönem seçildikten sonra ekrana gelen “yıllık gelir beyannamesi” sayfasında sorulan tüm sorular ve gerekli tüm bilgiler eskizsizce doldurulur

·         Ekrana gelecek olan kira sistemi sayfasında, gelir elde edilmiş olan gayrimenkulün türü, kira gelirinin detayı, süresi ve tüm bilgiler eksiksizce girilir

·         Mükellefin ödemekle yükümlü olduğu ve gerçekleştirdiği eğitim, sigorta, sağlık harcamaları hatta varsa bağış gibi harcamalar gerçek gider olarak gösterilecek şekilde sisteme girilir. Bu giderlerin mutlaka resmi evraklara dayalı olması gerekmektedir.

Tüm bilgi girişlerinin tamamlanması ardından oluşturulan beyanname taslak olarak sisteme kaydedilir ve yetkili mecra olan Gelir İdaresi Başkanlığı’nın onayı için kayda alınır.  Belirli bir süre içinde GİB tarafından yapılacak kontrolleri takiben sisteme onayı gelir ve tahakkuk fişi oluşmuş şekilde mükellefin ödemesi için sisteme yüklenir.

Hazır beyan 2022

Her yıl mart ayının son gününe kadar vergi mükellefleri tarafından gerek vergi dairelerini ziyaret ederek gerekse internet üzerinden sistemi kullanarak verilmesi gereken beyannameler; bir önceki senenin mart ayından başlayacak şekilde, senelik gelir üzerinden hesaplanır.

Hazır beyan 2022 yılı için de;  2023 yılının mart ayı içinde tüm işlemlerin tamamlanması gerekmektedir. Mart ayı başından itibaren mükellefler adına hazırladığı beyannamelere ulaşımı elektronik sisteme taşıyan Gelir İdaresi Başkanlığı, sunduğu bu hizmet ile vergi dairelerindeki yoğunluğu önlemekte ve kullanıcılara büyük bir kolaylık sağlamaktadır.

 Hazır Beyan Sistemi; ilk kez vergi kapsamına giren ve ilk kez beyanname vermek durumunda olan kullanıcılar için dahi kullanımı mümkün olan bir uygulamadır.

Hazır beyan şifre alma işlemi nasıl yapılır?

Hazır beyan sisteminden yararlanmak isteyen mükellefler, gib.gov.tr sitesine giriş yaptıktan sonra kimlik bilgileri ve kişisel güvenlik sorularına verecekleri cevaplar ile şifre oluşturabildikleri gibi vergi dairelerinden alınacak şifre ile interaktif vergi dairesinin web sitesi üzerinden veya e-devlet uygulaması üzerinden de şifre oluşturarak sistemden faydalanabilirler.