Sermaye şirketi nedir, nasıl kurulur?

Sermaye şirket türü ortaklıkla öne çıkar. Bu ortakların finansal destekleriyle şekillenir. İş dünyasında çok fazla duyulan “Sermaye şirketi ne demek?” sorusunun cevabı merak edilir. İş dünyasının yapı taşı olarak da nitelendirilebilir bu şirket türü yatırımcı olan kişilerin sermaye sağlamasıyla kurulur. Kâr amacı güderek başlanan bu yolda ortaklarına hisse senedi verilerek bir tür sınırlı sorumluluk verilir. 

Sahip olduğu özellikler sebebiyle ortaklarının finansal güvenliğini koruyan sermaye şirketi risk ve getiriler arasında denge kurar. Bu sayede girişimciliğe teşvik konusunda oldukça önemlidir. Sermaye şirketlerinin belirli bir kurulma aşaması vardır. İşleyiş, kurulma süreci ve sermaye şirketi çeşitleri hakkında merak edilenleri sizler için derledik.  

Sermaye şirketi kurma

Sermaye şirketi, iş dünyasında sıklıkla duyulan bir türdür. Girişimcilik yapmak isteyen çoğu kişi “Sermaye şirketi nedir?” sorusunu sorar. Bu şirket türü ortaklık şeklinde kurulur. Ortaklar belirli miktarda finansal destek sağlar bununla birlikte kâr amacı güder. Her bir ortak farklı miktarda finansal destek sağlayabileceği için hisse senedi uygulaması kullanılır. Verilen finansal katkının miktarına göre ortakların hisseleri değişim gösterir. Belirli dönemlerde sermaye artırma ya da azaltma işlemleriyle mevcut ortak sayısı değişebilir. Bununla birlikte, ortakların sağladığı sermaye desteği değişerek, sahip oldukları payı artırma fırsatı sunabilir.

Bu şirket türü yapısı gereği risk ve getiri arasında denge kurmaya müsaittir. Yatırılan sermayenin miktarına göre pay kazanan ortaklar mevcut kârdan faydalanabilir. Ancak şirketin zarar etme durumunda bu zarardan da paylarına düşeni alırlar. Girişimcilik konusunda uygun desteğin verildiği bu şirket türünün nasıl kurulabileceği merak konusudur. “Sermaye şirketi nasıl kurulur?” konusu, ülkelere ve yasal düzenlemelere göre farklılık gösterebilir. 

Ancak genel olarak sermaye şirketi kurmak için ilk adımda iş planı hazırlamak gerekir. Şirket türüne uygun olarak faaliyet planı hazırlayabilmek için önce şirket türünü seçmeli ve hemen ardından faaliyet planı hazırlamalısınız. Şirket amacı belirlemek, hedef seçmek, iş modeli oluşturmak ve diğer tüm detayları henüz başlangıçta planlamanız gerekir. 

Ardından kurucu ortakları belirlemeli ve yatırılan sermaye miktarlarına göre pay dağılımı yaparak anlaşmaya varmalısınız. Şirketinizin ismini seçmeli ve yerel yasal düzenlemelere uygun olarak hukuki destek almalısınız. Bu sayede şirket kurma sürecinde çok daha rahat ve pratik hareket edebilmeniz mümkün olur. Kuruluş sözleşmesi, ortaklık anlaşmaları, hisse senedi sahipliği belgeleri ve diğer tüm belgeleri hazırlamalısınız. 

Şirketinizin yasal açıdan resmen var olabilmesi için ticaret sicili başvurusunda bulunarak şirketinizi kaydettirmeniz gerekir. Sonrasında vergi numarası alma ve finansal olarak işlemlerinizi yürütebilmek için banka hesabı açma işlemlerini tamamlamalısınız. Bu süreçlerin ardından noter onayı alarak şirketinizi resmi olarak açabilirsiniz. Hangi sektörde faaliyette bulunacaksanız bu sektöre uygun lisansları almanız gerekir. Sonrasında ise şirketinizi faaliyete sokabilirsiniz. 

Sermaye şirketi çeşitleri

Şirket kurma aşamasına geçmeden hemen önce sermaye şirketi türleri hakkında bilgi sahibi olmanız önemlidir. Çünkü bu şirket türlerini bilerek hareket etmeli ve faaliyet göstereceğiniz alana, istediğiniz amaca uygun bir şirketi açmalısınız. Genel olarak sermaye şirketi iki ana grupta incelenir. Anonim ve limited olarak ayrılan bu guruplar bazı ülkelerde daha çok alana ayrılabilir. 

En yaygın sermaye şirketi çeşitleri arasında anonim şirketler yer alır. Bu şirket türünde ortaklar şirkete belirli miktarda para yatırır. Buna bağlı olarak hisse alırlar. Özel sermaye şirketi olarak da kurulabilirler. Bu durumda hisse senetleri halka kapalı olarak sunulur. Belirli bir gruba ait yatırımlar yapılır. Halka açık olması durumunda ise herkes şirket kuruluşunda sermaye verebilir. Bu sermaye şirketi türünde ortaklar hisselerini özgürce bir başkasına devreder. Aynı zamanda sınırlı sorumluluk gereğince şirketin borçlarından dolayı risk almazlar. 

Bir diğer tür ise limited şirkettir. Çoğu zaman “Limited şirket sermaye şirketi midir?” sorusu sorulur. Bu şirket türü anonim şirketine benzeyen bir sermaye şirketidir. Diğerinden tek farkı sınırlı sayıda ortakla kurulmasıdır. Hisse devri yapılamaz. Sınırlı sorumluluğa sahip olurlar. Diğer sermaye şirketi çeşitleri ise komandit şirket, sermaye artırımlı anonim şirket, yatırım fonları, risk sermayesi şirketleri, dış ticaret olarak yer alır. 

Komandit şirket türünde ortaklar şirket borçlarından dolayı varlıklarını riske atarlar. Belirli bir projeyi yürütme sorumlulukları vardır. Sermaye artırımlı şirketler ise daha esnek yapılıdır. Ortaklar sermayelerini artırabilirler. Yatırım fonlarında yatırımcılardan gelen fonlar toparlanır. Hisse senedi, tahvil veya gayrimenkul gibi varlık sınıflarına yatırılır. Risk sermayesi şirketlerinde yeni iş fikirleri, teknolojik girişimler yapılabilir. Büyümekte olan şirketlere sermaye sağlarlar. Dış ticaret sermaye şirketi olarak kurulan şirket türü ihracatı geliştirme ve pazar payını artırma gibi sorumluluklara sahip olarak devlet yatırımlarından öncelikli faydalanır.

Bu şirket türleri arasından seçim yaparken iş planını ortaklarınız, yatırım beklentileriniz ve hedefleriniz doğrultusunda düşünmelisiniz. Her bir şirket türünün farklı iş modelleri ve profilleri olduğu için size en uygunu seçebilmeniz mümkün olacaktır. 

Sermaye şirketi özellikleri

İş dünyasında sıklıkla rastlanan sermaye şirketlerinin belirli özellikleri yer alır. Bu özellikler şirket kurma aşamasında girişimcilere fikir verme konusunda büyük bir öneme sahip olur. Sermaye şirketi özellikleri şu şekilde sıralanabilir:  

• Birden fazla ortak ya da hissedar tarafından kurulurlar. Her bir ortak ya da hissedar şirketin kuruluş aşamasında verdikleri sermaye oranına göre hisse alır. Bu ortaklar gerçek veya tüzel kişi olabilir. 
• Genel olarak her türlü iktisadi amaca ve çeşitli konulara uygun olarak kurulabilirler. 
• Ortaklar sınırlı sorumluluğa sahip olarak şirketin kâr ya da zararından sorumludurlar. Ancak ortakların şirket haricindeki kişisel mal varlıkları bu zararlardan doğabilecek borçlardan muaf tutulur. 
• Ortaklar anlaşmalı bir şekilde birbirlerine hisselerini devredebilme özgürlüğüne sahiptir. Bu sayede şirketin sermaye artırımı ya da azaltımı kolay bir hal alır. 
• Yeni projelere yatırımda bulunmak isteyen sermaye şirketi ortakları yeni hisseler alabilir. Yeni ortaklarla bu projelere katkıda bulunabilir.
• Ortakların yatırım oranlarına göre kâr dağıtımı gerçekleşir. Çok fazla sermaye sunan hissedar en yüksek kârı alırken daha düşük miktarda sermaye sunan hissedar ise daha az kârı alır.
• Bazı sermaye şirketi türleri halka arz ile daha geniş yatırımcıya ulaşabilir. 
• Yönetim kurulu ve genel kurul olarak ayrı organlardan oluşur. Yönetim kurulu karar alabilir ancak oldukça önemli kararlar genel kurul tarafından alınır. 
• Hukuki açıdan sermaye şirketleri ayrı olarak tutulur. Bu durumda şirkette yaşanabilecek zararlar sebebiyle mevcut borçlar ortakların kişisel mal varlıklarından tahsil edilemez. 

Genel olarak bu özelliklere sahip olan sermaye şirketi örnekleri oldukça yaygındır. Bu örnekler şirketlerin kuruluş amaçlarına uygun olan türde kurulur. Örneğin: anonim şirket olarak Microsoft Corporation verilebilir. Bu şirket bilgisayar yazılımı ve teknolojik girişimler üzerinde faaliyet gösterir. Dünya çapında faaliyeti olan bu şirket teknolojik gelişmeler açısından büyük bir önem taşır. Ayrıca Toyota Motor Corporation, herkes tarafından bilinen otomotiv şirketidir. Dünyanın en büyük otomobil üreticilerinden biri olarak bilinir. Limited şirket olarak dünyaca ünlü Starbucks Coffee Company yer alır. Kahve zinciri olan bu şirket dünya çapında faaliyet gösteren bir limited şirket türüdür.