Kapat

Tahakkuk ne demek? Tahakkuk fişi kullanım alanları

Gerçekleşme anlamına gelen tahakkuk kelimesi muhasebe terimi olarak kullanılır. Borç ya da ödemenin alacağının belgelere dayalı olarak kesinleşmesini yansıtan tahakkuk borcun tahsil edilebilir ya da ödenebilir hale gelmesine denir.

26.12.2022
İçindekiler

Tahakkuk ne demek? Tahakkuk fişi kullanım alanları

Gerçekleşme anlamına gelen tahakkuk kelimesi muhasebe terimi olarak kullanılır. Borç ya da ödemenin alacağının belgelere dayalı olarak kesinleşmesini yansıtan tahakkuk borcun tahsil edilebilir ya da ödenebilir hale gelmesine denir. Belgelere dayandırılarak ayrıntılı bir şekilde hesaplanan ve bu hesapların belgelendirilirmesiyle oluşturulan vergi tutarı tahakkuk edilmiş olur. Bu tahakkukun belirtilen tarihte ödenmesi zorunluluk taşır.

Vergi borcu ya da SGK prim borcu olarak karşınıza çıkan tahakkuk kavramı vergi açısından verginin ödenmesi gereken safa olarak yer alır. Tahakkuk edilen vergi ya da borç geçerli ve resmi belgelere dayalı şekilde hesaplanır, ödenebilir hale getirilir. Alacağın tahsil edilebilir duruma getirilmesi amacıyla borcun tahakkuk edilmesi gerekir. Borcun kayıtlara geçirilmesi vergi borcunun mükelleften tahsil edilmesi açısından önem taşır.

Vergi dairesine verilen beyannameye uygun olarak tahakkuk işlemi yapılır. Tahakkuk edilen vergi tutarı mükellefe fiş ile birlikte bildirilir. Gerekli ödemenin matrah ve oranlar ile birlikte vergi dairesince hesaplanması gerekir. Vergi usul kanununa yönelik olarak vergi tarhı belirlenir. Beyanname ve tarh olarak çeşitlilik bulunur. Ödeme yükümlülüğüne bağlı olarak tarh değişim gösterir. Vergi daireleri mükelleflere vergi borçlarını tebliğ eder. Tebligatlarda yapılan bilgilendirme tahsili noter aracılığı ile gerçekleştirilir.

Tahakkuk fişi nedir?

Vergi daireleri, SGK ve diğer devlet kurumları tarafından farklı kurumlara yapılacak tahakkuk edilen ödemelerin tahsilatı için gerçekleştirilen ödeme belgesine tahakkuk fişi denir. Borçlu olarak yer alan mükellef tahakkuk fişinde yer alan vergi ceza ya da sigorta prim tutarını fişte belirtilen son ödeme tarihine kadar ödemekle yükümlülük taşır. Vergi tahakkuk fişi olarak yer alan belge vergi dairesi tarafından düzenlenir. Mükellefin vergi dairesine ilettiği beyanname ile düzenlenen tahakkuk fişi internet bankacılığı üzerinden de ödenebilir.

Bankacılık sistemini kullanarak fiş numarasını girebilir, ödemenizi yapabilirsiniz. Tahakkuk fişi tahakkuk eden ödemenin türüne bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Kurumlar vergisi ödemesi yapmak istiyorsanız düzenlenme tarihi, fiş numarası, borç tutarı, vergi dairesi, beyanname tarihi, vergi numarası, vergi matrahı, vergi oranı, vergi tutarı, son ödeme tarihi verginin ait olduğu dönem beyanname ücreti gibi bölümleri uygun şekilde doldurmanız gerekir.

Ödeme yapacağınız kurumun internet sitesi üzerinden de hukuk fişi ödeme bilgilerini inceleyebilirsiniz. Sigorta primi ile ilgili ödeme yapmak istiyorsanız sgk.gov.tr sitesinden ödeme tutarını inceleyebilir, ödemeyi gerçekleştirebilirsiniz. Her türlü vergi, ceza gibi durumları mükellef numarası, TC kimlik numarası, şifre ile birlikte görüntüleyebilir, kısa süre içerisinde ödemenizi gerçekleştirebilirsiniz.

Tahakkuk fişi kullanım alanları nelerdir?

Tahakkuk fişi farklı kurumlar tarafından oluşturulur. Fişi düzenleyen kurumların vezne hanelerinden ödeme yapabilir ya da banka şubelerinden ödeme gerçekleştirebilirsiniz. Şube içerisi, atm, internet bankacılığı ve mobil bankacılık uygulamasını kullanarak güvenli bir şekilde ödemenizi tamamlayabilirsiniz. Fişte yer alan ödeme tutarı ilgili kurumun vezne ve banka sistemine ibraz edebilir. Uygulamalar üzerinden kurum ödemesi seçeneğiyle kısa süre içerisinde ödeme yapabilirsiniz. Şirketler tarafından çalıştırılan işçilerin SGK bildirimleri ayın 23’üne kadar elektronik ortamda yer alır. SGK’ya iletilen ve internet üzerinden takip edilebilen tahakkuk fişlerini ve prim ödemelerini ay sonuna kadar yapabilir, takip edebilirsiniz.

Tahakkuk fişi ödemelerini şu kanallar üzerinden yapabilirsiniz:

  • Banka vezneleri, 
  • İnternet bankacılığı, 
  • E devlet web sitesi.

Online ve  kendi muhasebe birimleri tarafından hesaplanan giriş çıkışları görmek amacı ile düzenlenen belgeye mahsup fişi denir. Açıklama, borç ve alacak sütunları bulunan fiş türü borç ve hesapların koduyla birlikte yazılır. İşlem tutarı borçlandırılan hesabın karşısında yer alır. Kurumlar tahakkuk eden brüt ücretlerini yasal kesintiler ile birlikte net şekilde çalışanların hesabına yatırmak ile görevli olur. Brüt ücret üzerinden sigorta, işçi payı, işsizlik sigortası, gelir vergisi, damga vergisi gibi kesintiler yapılır. Buna bağlı olarak hesaplanma gerçekleştirilir. Kalan tutar işçinin hesabına yatırılır.

İto tahakkuk sorgulama nasıl yapılır?

İstanbul Ticaret Odası sistemi üzerinden tahakkuk sorgulaması yapabilirsiniz. İto olarak kısaltmasıyla yer alan İstanbul Ticaret Odası web sitesi üzerinden tahakkuk sorgulaması yapmanıza olanak sağlar. E portal üzerinden giriş yaparak sorgulama işlemini dakikalar içerisinde gerçekleştirebilirsiniz. eportal.ito.org.tr web sitesine girerek tescil başvuru sonucu sorgulama alanını ziyaret edebilir, bu alanı takiben gerekli bilgileri doldurabilirsiniz.

Tescil başvuru sonucu sorgulama butonunda yer alan tahakkuk ile ilgili bilgilendirmeler işlemlerinizi kolaylaştırır. E portal üzerinden online işlemleri gerçekleştirirken tahakkuk işlemi ile ilgili bilgilere ihtiyaç duyulur. İto tahakkuk sorgulaması yaparken başvuru yılı, tahakkuk numarası, hizmet birimi seçimi verimli sonuç almanız adına önem taşır.

Tahakkuk numarası, başvuru yılı ve hizmet birimi sorgulama yapmanız için zorunluluk gösterir. Bu alandan sorgulama yaparak aynı zamanda tescil başvuru doğrulamasını da gerçekleştirebilirsiniz. E portal üzerinden size ait olan bilgileri sisteme girerek kısa süre içerisinde bilgilerin tümüne ulaşabilir varsa borç ödemenizi yapabilirsiniz.

KDV tahakkuk kaydı nasıl yapılır?

Kdv konusu ve kapsamına bağlı olarak kdv tahakkuk kaydı yapabilirsiniz. Mal teslimi ve hizmet sunumu katma değer vergisine konu olabilir. Bu konu dahilinde ürünlerin olabilmesi için ticari zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti içerisinde olması gerekir. Teslim ve hizmet sunumunun katma değer vergisine uygun olabilmesi için vergi konusuna bağlı olarak işlemin Türkiye'de yapılmış olması önem taşır. 

Kanunda yer alan birinci maddede teslim ve hizmetlerden oluşan geniş kapsamlı bilgi bulunur. Hizmet işlemlerinde yer alan matrah bölümü işlemin karşılığını temsil eden bedel olarak yer alır. Bu bedel malı teslim alan ya da hizmet edilen adına istisnalar karşılığında verilir. Her ne şartla olursa olsun alınan ve toplanan para, mal ya da bunları temsil eden menfaat hizmet ve değerler toplamını yansıtır.

Fatura gibi bir belge düzenlerken kdv fatura tutarına dahil edilebilir. Kdv tutara dahil ise kdv’li fatura tutarı belirlenir. Belirli formül ile birlikte bu hesaplamayı gerçekleştirebilirsiniz. Kdv dahil tutar hesaplaması yapmak istiyorsanız kdv hariç tutar hesaplama formülünü kullanmanız gerekir. Bu formülde 1180 TL/ 1+ 18 / 100 olarak alır. Fatura ya da buna benzer bir belge hazırlarken kdv fatura tutarını dahil olmayacaksa kdv dahil olmayan fatura hazırlayabilirsiniz. 

Kdv dahil olmayan fatura tutarı sunulan hizmetin bedeli yansıtılarak oluşturulur. Bu bedel yansıtılırken farklı formül kullanılır. Kdv hariç tutar formülü kdv hariç tutar x 1 + kdv oranı / 100 olarak belirlenir. Hesap planında yer alan kdv ile ilgili açıklama ve işleyiş istisnalar ile birlikte uygulanır. Genel olarak mal ve hizmet alışı satışı ile ilgili açıklamalar bulunur. Kdv hesaplarının belirlenmesi ile birlikte ürün kayıtlarındaki konu başlıkları değişebilir.

Yevmiye kayıtlarında kdv hesaplarının işleyişi ve tutarına dikkat edilmesi gerekir. Ay sonu kdv tahakkuk kaydı yapılarak yevmiye kayıtlarını kdv oranı %18 olarak alabilirsiniz. İşletmenin her türlü hizmet sunumunda satıcıya ödenen kdv tutarının indirim konusuna bağlı olarak hesaplama değişebilir. Sunduğunuz mal ve hizmet tutarına bağlı olarak size uygun formülü kullanabilirsiniz. Kdv tahakkuk kaydını iş ve işleyişine uygun olarak kdv dahil ve dahil olmayan şekilde tamamlayabilirsiniz.

26.12.2022 tarihinde güncellenmiştir.