Teklif alın
Kapat

Kur farkı faturası hakkında bilinmesi gerekenler

Dövizli fatura satışı ve tahsilatında, en çok karşılaşılan durum kur farkıdır. Özellikle ülkemizde dövizin bu kadar hareketli olduğu bir dönemde kur farkı faturası da kaçınılmaz hale gelmiştir.

14.08.2023
İçindekiler

Kur farkı faturası hakkında bilinmesi gerekenler

Dövizli fatura satışı ve tahsilatında, en çok karşılaşılan durum kur farkıdır. Özellikle ülkemizde dövizin bu kadar hareketli olduğu bir dönemde kur farkı faturası da kaçınılmaz hale gelmiştir. Kur farkı faturası, adından da anlaşılabileceği üzere, döviz endeksli bir fatura kesildiğinde ve bu faturanın tahsil günü geldiğinde aradaki fark için kesilen bir faturadır. Bu faturayı döviz cinsinden ticaret yapan işletmelerin muhasebecileri keser. Tüm ticareti TL üzerinden dönen şirketlerin genelde böyle bir fatura kesme ihtiyaçları olmaz.

Kur, aynı cins olmayan iki para biriminin arasında gerçekleşen değişim oranıdır. Dolar kuru dendiğinde, doların TL karşısındaki değeri belirlenmiş olur. İşletmeler arasında herhangi bir yabancı para cinsinden ticaret varsa, kur farkı faturası kesilmesi de kaçınılmaz olur. Çünkü faturanın kesim tarihi ile tahsil tarihleri aynı olmadığında, yaşanan çeşitli gelişme ve durumlardan dolayı değerlerde artı ya da eksi yönlü değişimler olacaktır. Örneğin 40 gün vadeli kesilen bir fatura, 40. Günde aynı kurdan işlem görmez. Aradaki bu farkı kapatmak için de kur farkı faturası düzenlenir. Kur farkı faturası düzenleme zorunluluğu yasalarla mecburi hale getirilmiştir. 

Kur farkı faturası nedir?

Döviz endeksli çalışan veya çalışmaya başlayan işletme sahipleri, “Kur farkı faturası nedir?” sorusuna da cevap ararlar. Kur farkı faturası, döviz cinsinden yapılan fatura kesim ve tahsil durumlarında arada ortaya çıkan farkı kapatmak için kesilir. Ülkemizde uygulanan dalgalı kur sisteminden dolayı satış tarihi ile tahsil tarihi arasında farklar olur. Eğer her iki taraf kendi arasında kur belirlememişse, Merkez Bankası tarafından açıklanan döviz alış kuru baz alınır. Kur farkı faturası muhasebe kaydı yapılırken genelde 646 kambiyo karları ya da 656 kambiyo zararları hesapları kullanılır. Bu fatura TL cinsinden kesilir ve bu şekilde işlenir.

 “Kur farkı faturası ne zaman kesilir?” sorusunun cevabı ise, dövizli fatura tahsil edildiği zamandır. Kur farkı faturası ile ilgili en yanlış bilinen cevap ise, “Kur farkı faturası ödenir mi?” sorusunun cevabıdır. Kur farkı faturası düzenlendiğinde bu tutar ödenmez. Zaten aradaki fark bu fatura işlendiği zaman kapatılmış olur. “Kur farkı faturası tevkifatlı kesilir mi?” diye merak edenler de oldukça fazladır. Eğer tevkifatlı kur farkı faturası kesildiyse faturanın da tevkifatlı olarak düzenlenen taşıma ve lojistikte kullanılan faturalardan olması gerekir.

Kur farkı faturası nasıl kesilir?

“Kur farkı faturası nasıl kesilir?” merak edenler için ise cevap oldukça basittir. Diğer faturalarla hiçbir farkı olmadan ilgili fatura düzenlenir. Burada önemli olan kur farkı faturasının hesaplanmasıdır. Aradaki fark hesaplandıktan sonra ilgili fark + KDV olacak şekilde fatura düzenlenir. Kur farkı faturası işleme açısından da merak edilir. Kur farkı faturası ile dövizde ve kurlarda ortaya çıkan farklardan dolayı yaşanabilecek mağduriyetler giderilmiş olur. Bu yüzden döviz ile yapılan her ticarette kur farkı faturası mutlaka yer alır. Zaten yer alması da yasalarla zorunlu hale getirilmiştir. 

Kur farkı faturası kaydı, oldukça kolaydır. 646 ya da 656 numaralı hesaplara kar ya da zarar durumuna göre atılarak kaydı yapılır. Mal alış kur farkı muhasebe kaydı da oldukça pratik bir şekilde yapılır. Eğer kur farkı kaynaklı ek gelir oluşmuşsa ve bu bir satış faturasıysa, yurtdışı satışlar hesabına atılır. Kur değerlemesi ve kur farkı faturası durumunda da aynı şekilde hizmet faturası şeklinde e-Arşiv ya e-Fatura düzenlenir.

Kur farkı faturası hakkında zorunluluklar

30 Haziran 2007 tarihinden itibaren, Resmi Gazetede yayımlanan kararla, kur farkı faturası düzenlemek zorunlu hale gelmiştir. Bu tarihten itibaren döviz cinsinden herhangi bir mal ya da hizmet satışı yapıldıysa kur farkı faturası düzenlemek zorunlu hale gelmiştir. Çünkü ülkemizdeki dalgalı kur sisteminden dolayı bir faturanın kesildiği tarihteki kur ile tahsil tarihindeki kur aynı olmaz. Bu durumda da arada TL cinsinden artı ya da eksi bir fark ortaya çıkar. Bu durumda aradaki farkı kapatmak için kur farkı faturası düzenlenir. Kur farkı faturası düzenlenirken, iki taraf arasında anlaşmazlık olmaması adına kur farkı hesaplaması doğru bir şekilde yapılmalıdır. Kur farkı ile ilgili bazı zorunluluklar şu şekildedir:

  • Kur farkı düzenlenmesinde uygulanan KDV oranı önemlidir. Kur farkı faturası KDV oranı söz konusu ürün ya da hizmetin KDV oranıyla aynı olarak kesilir. Hangi ürün ya da hizmete dair kur farkı faturası kesiliyorsa, onunla aynı oranda KDV uygulanması gerekir. Eğer KDV’den muafsa ya da tevkifatlı faturaysa, kur farkı faturası da bu şekilde düzenlenmelidir. 
  • Kur farkı faturalarının uygulanmaması durumunda ise her bir faturanın %10’u değerinde usulsüzlük cezası verilir. Üstelik bu fatura her iki tarafa da kesilir. Yani faturayı kesmeyen kadar, bu faturanın kesilmesini talep etmeyen taraf da suçludur. 
  • Çek ödemelerinde ise, çekin vadesinde bankaya ödenmesi durumundaki kur farkı esas alınır. 
  • Faturanın mutlaka e-arşiv ya da e-fatura ortamında kesilmesi gerekir.
  • Kur farkı faturasının açıklamasına da mutlaka “Kur Farkı Faturası” ibaresi eklenmelidir.

Tüm bu yasal zorunluluklar çerçevesinde düzenlenen kur farkı faturaları ile ortaya çıkan TL bakiyesi kapatılmış olur. Bu durumda da her iki taraf da yasalara uygun bir şekilde ticaretini gerçekleştirmiş olur.

14.08.2023 tarihinde güncellenmiştir.