SGK Meslek kodları

Günümüzde iş gücü piyasasının düzenlenmesi ve sosyal güvenlik sistemlerinin etkili bir şekilde yönetilmesi için çalışanlarının meslek kodları yer alır. Mesleklerin belirlenmesi ve kaydedilmesiyle doğrudan ilişkili olan meslek nitelik kodları, bu sürecin temelini oluşturması açısından önemlidir. İşçilerin çalıştıkları meslekleri standart bir şekilde sınıflandırarak kaydetmeyi amaçlar. 

Hem işveren hem de çalışanlar için SGK’deki meslek kodları sosyal güvenlik haklarını korumaya ve aynı zamanda iş güvenliği ile işçi sağlığını sağlama gibi alanlarda da önemli bir role sahiptir. Bu kodlar, iş kazaları ya da meslek hastalıkları gibi konularda yetkililerin de sorumluluklarını bilmelerine yardımcı olur. Ayrıca iş arayanlar için doğru meslek koduna sahip olmak istihdam olanaklarını artırmaya ve sosyal güvenlik haklarını güvenceye almak açısından önemlidir. Aynı şekilde işveren tarafın doğru iş yeri meslek kodları kullanması gerekir. Sizler için hem işveren hem çalışan taraf için oldukça önemli olan “SGK meslek kodları ne işe yarar?” konusunda önemli noktalardan bahsettik. 

SGK meslek kodu ne demek? 

Sosyal Güvenlik Kurumu olarak da bilinen SGK’nin her meslek grubu için belirlediği çeşitli meslek kodları vardır. 2012 yılında yürürlüğe giren SGK meslek kodları “Kaç tane meslek vardır?” sorusuna paralel olarak her bir meslek grubuna bağımsız olarak verilir. Bu uygulama sayesinde işveren ya da firmalar işçi alımı yaparken gerçekleşen süreç içinde SGK meslek kodu da belirleyerek durumu SGK’ye bildirir. Herhangi bir durumda işveren taraf Sosyal Güvenlik Kurumuna işçileri hakkında bilgi verirken bu meslek kodlarını kullanmalıdır.

Ayrıca SGK meslek kodunun yürürlüğe girmesinin temel sebebi kayıt dışı işçi çalıştırma riskinin de önüne geçmektir. Kayıt dışı personel çalıştırmak hem işveren hem çalışan için sorun çıkaracağından dolayı SGK meslek kodları bu uygulamayı engeller. İşveren tarafın yasaya uygun hareket edip etmediği konusunda gerekli kontroller yapılır. Böylelikle çalışan tarafın hakkının korunması amaçlanır. “Meslek kodu önemli mi?” konusunda öne çıkan bir diğer nokta ise yüksek maaşla çalışan işçilerin Sosyal Güvenlik Kurumuna asgari ücretli çalışan olarak geçirilmesinin önüne geçmektir. Çalışanların haklarını güvence altına alan bu uygulama sayesinde çeşitli haksızlıkların ve yasa dışı uygulamaların önüne geçilmiş olur.

Meslek kodları ne işe yarar?

SGK meslek kodu uygulamasının yürürlüğe girmesinin temel sebebi personel ve işveren tarafın hakkını korumak ve aynı zamanda yanlış uygulamaların önüne geçmektir. Belirtilen bu sebepler, meslek kodlarının önemini vurgular. Bunların yanı sıra SGK meslek kodlarının işgücü piyasasını izlemek istatistiksel analizler yapabilmek ve sosyal güvenlik sistemini izleyebilmek ve yönetebilmek gibi noktalarda da önemli bir araç niteliği taşır. Herkes tarafından merak edilen “SGK meslek kodları ne işe yarar?” konusunda önem taşıyan noktalar şu şekilde sıralanabilir:

• Meslek kodu uygulaması sayesinde hangi türde olursa olsun çalışan tarafın işyerinde yapmış olduğu tüm uygulamalar SGK’ya bildirilir. Örneğin, herhangi bir firmada çalışan bir elektrik mühendisinin bu firmada herhangi bir çalışan personel olarak gösterilmesinin önüne geçilir. Bu sayede meslek kodu devreye girerek elektrik mühendisinin hem o anki durumunu hem de ilerleyen yıllardaki iş yaşamını garanti altına alır.
• Ustalık, kalfalık ya da çıraklık belgeleri alınırken çeşitli durumlar nedeniyle kıdem şartı aranır. Kıdem şartının tespiti için daha önceden Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan meslek kodları referans alınır. “Meslek kodları ne işe yarar?” konusunda bu kodlar doğru olarak bildirilirse çalışan tarafın kıdem şartı nedeniyle hak kaybına uğramayacağı söylenebilir. 
• Ayrıca yüksek maaşla çalışan kişilerin primleri Sosyal Güvenlik Kurumuna daha düşük seviyede gösterilebilir. Bu aşamada devreye giren SGK meslek kodları sayesinde çalışanların aldıkları primler maaşlarından daha düşük seviyede girilemez ve hakları korunmuş olur. 
• Ayrıca kayıt dışı işçi çalıştırma gibi yasal olmayan bir uygulamanın gerçekleştirilmesinin de önüne geçilmiş olur.
• Yalnızca personel hakkını koruma noktasında öne çıkmayan SGK meslek kodları aynı zamanda iş yerlerinin denetimini de çok daha kolay bir hale getirir. Bu sayede tüm denetimler verimli ve olması gerektiği gibi gerçekleşir.

Meslek kodları nasıl öğrenilebilir?

Meslek kodları her bir meslek için verilen bir tür numara sistemidir. Sağladığı avantajlar sebebiyle işçilerin bu kodlarını öğrenebilmeleri hayati önem taşır. “Meslek kodu nasıl öğrenilir?” konusunda farklı yöntemler karşınıza çıkar. İlk olarak işveren ve insan kaynakları departmanından işe alım sürecinde ya da iş sözleşmesi imzalanırken kodunuzu öğrenebilirsiniz. Ayrıca SGK iletişi merkezine ulaşarak da kodunuzu sorgulamanız mümkün. Bunun için SGK çağrı merkezini aramanız ve dileğinizi söylemeniz yeterlidir. Yetkililer size kayıtlı olduğunuz meslek kodunu söyleyecektir. 

Bunun yanı sıra SGK meslek kodları sorgulama için SGK internet sitesini ziyaret edebilirsiniz. Bunun için hizmet dökümü kısmına girerek sigorta bilgilerinize ulaşım sağlayabilirsiniz. Bu bölümde sigortalı olarak kayıtlı olduğunuz meslek kodunu görebilirsiniz. Bu işlem aynı zamanda işveren işlemleri kısmından da gerçekleştirilebilir. 

Eğer mesleki eğitim gibi belirli bir sektördeyseniz ilgili kurumlarla iletişime geçmek de kodunuzu öğrenmenizi sağlayacaktır. Ayrıca “Hangi meslek kodları erken emekli olabilir?” konusu da merak konusudur. Bazı iş gruplarında erken yıpranma payı olduğu için erken emeklilik hakkı bulunur. Bunlar maden işçileri, sağlık çalışanları, öğretmenler, ağır şartlarda çalışan özel sektör personeller  ve güvenlik kollarında görev yapan çalışanlardır.