Teklif alın
Kapat

Mutabakat nedir, nasıl yapılır?

Mutabakat, kelime olarak uzlaşma anlamına gelir. Muhasebe alanında da benzer bir anlam ifade eden mutabakat, finansal süreçlerin doğru bir şekilde yönetilmesinde oldukça önemlidir. Genel olarak muhasebe kayıtlarının karşılıklı olarak teyit edilmesi şeklinde özetlenebilir. Teyit ya da mutabakat süreci, işletmelerin mali durumlarını ve performanslarını doğru verilere dayalı bir biçimde analiz etmesine olanak tanır.

09.05.2024
İçindekiler

Mutabakat nedir, nasıl yapılır?

Mutabakat, kelime olarak uzlaşma anlamına gelir. Muhasebe alanında da benzer bir anlam ifade eden mutabakat, finansal süreçlerin doğru bir şekilde yönetilmesinde oldukça önemlidir. Genel olarak muhasebe kayıtlarının karşılıklı olarak teyit edilmesi şeklinde özetlenebilir. Teyit ya da mutabakat süreci, işletmelerin mali durumlarını ve performanslarını doğru verilere dayalı bir biçimde analiz etmesine olanak tanır.

Mutabakat, muhasebe kayıtlarında hataların, tutarsızlıkların ve insan kaynaklı problemlerin yaşanma olasılığını azaltır. Mali risklerin önlenmesini sağlarken finansal raporların güvenirliliğini artırır. Böylece muhasebe kayıtlarının olması gerektiği gibi gerçekleşmiş olaylara göre yapıldığını garanti altına alır. Mutabakat sistemi aynı zamanda işletmelerin iç kontrol sistemlerini geliştirmelerine ve sorunları daha hızlı tespit etmelerine yardımcı olur.

Bununla beraber mutabakat süreci kendi içinde bazı türlere ayrılır. Genel olarak mutabakat türleri şu şekildedir:

  • Cari mutabakat, özünde iki işletmenin birbirlerine olan borç ve alacak durumlarını karşılıklı bir şekilde teyit etme işlemi olarak özetlenebilir. Bu mutabakat sürecinde işletmeler muhasebe kayıtlarını karşılaştırarak ortak bir sonuca varır. Bu sayede her iki taraf da tutarlı bir bakış açısı oluşturarak ticari ilişkilerini sağlam bir zemine oturtur.
  • Cari mutabakat süreci her ay ya da her çeyrekte yapılabilir. Bununla beraber yıl sonu geldiğinde daha detaylı bir mutabakat yapılması önerilir. Böylece yıl sonu geldiğinde finansal tabloların doğruluğu ve güvenirliliği de garanti altına alınır.
  • Ba-Bs mutabakat da farklı bir türdür. Bu mutabakat vergilendirme sürecinin işletmeler için daha şeffaf ve doğru bir biçimde yönetilmesini sağlar. Genel olarak Ba formu, alınan faturaların beyan edilmesi işlemini kapsarken Bs, satılan faturaların beyan edildiği bir formdur. Ba-Bs formu, her ay düzenlenerek vergi dairesine iletilmelidir.
  • Ba-Bs formu, 30 günlük içinde KDV hariç tutarı 5.000 TL’yi geçen tüm faturalar için verilmelidir. Vergi sisteminin önemli bir parçası olan Ba-Bs mutabakat formu, işletmeler ve vergi dairesi arasında işlemlerin daha güvenilir bir biçimde gerçekleştirilmesini mümkün kılar. Bildirim yapmak zorunda olan mükelleflerin vefatı durumunda ise bildirimler üç ay sonra verilebilir.
  • Elektronik mutabakat da dijital ortamlara geçiş yapan işletmeler tarafından uygulanır. Mutabakat sürecinin dijital bir ortama aktarılması kontrollerin daha rahat bir şekilde yapılmasını sağlarken süreci hızlandırır. Ayrıca cari mutabakat sırasında firmaların birbiriyle olan bilgi paylaşımını şeffaflaştırırken daha pratik hale getirir. e-Mutabakat ile hem cari hem de Ba-Bs mutabakatı yapılabilir.

Mutabakatın önemi ve amacı

Muhasebe ve finans söz konusu olduğunda mutabakat oldukça önemlidir. İşletmelerin finansal süreçlerini daha doğru ve güvenli bir şekilde yapmalarına yardımcı olur. Aynı zamanda işletmeler arasındaki güvenin inşa edilmesi noktasında etkili bir araç olarak kullanılabilir. Mutabakatın önemi ve avantajları şu şekilde özetlenebilir:

  • Cari mutabakat işletmeler arasında güven oluşturur. Her iki taraf da borç alacak durumlarının bilincinde olduğunda ticari ilişkileri daha da gelişir. Ayrıca hataların önlenmesi noktasında etkilidir. Mutabakat işlemi sırasında bazen muhasebe kayıtlarında hatalar ve tutarsızlıklar ortaya çıkabilir. Bu tutarsızlıklar birlikte çözüldüğünde ya da erken çözüldüğünde gelecekte yaşanabilecek problemler de ortadan kaldırılır.
  • Ba-Bs formu da benzer şekilde işletmelerin finansal durumlarını daha iyi bir şekilde yönetmelerine imkân tanır. İlk olarak bu form, vergilendirme sürecini kolaylaştırırken aynı zamanda veri kaçakçılığı gibi durumların yaşanma olasılığını minimuma indirir. Ayrıca yapılan işlemlerin daha güvenilir bir biçimde yapılmasını sağlar.
  • Mutabakat süreci genel olarak işletmelere finansal durumları hakkında daha detaylı bir iç görü sağlar. Böylece riskler ve problemler önceden tespit edilebilir ve süreç daha iyi bir biçimde yönetilebilir.

Mutabakat sürecinin doğru bir şekilde uygulanması, işletmelerin finansal durumlarını resmi olarak belgelendirmeleri noktasında oldukça önemlidir. İşletmelerin birbirleriyle olan ticari ilişkilerinde uzlaşmaya varmalarını sağlamasının yanı sıra aynı zamanda mutabakat, vergilendirme sürecinin de şeffaf bir biçimde yürütülmesini sağlar. Böylece işletmelerin finansal anlamda güvenirlilik kazanmalarına imkân tanır.

Mutabakat süreci

Mutabakat süreci işletmeler için oldukça önemlidir. Genel olarak mutabakat süreci işletmelerin finans tarafını daha doğru ve güvenilir bir biçimde yönetmelerine yardımcı olur. Mutabakat süreci ise şu şekildedir:

  • Mutabakat süreci için ilk önce bütün finansal bilgilerin toplanması gerekir. Ardından bu bilgiler sistematik olarak düzenlenmelidir.
  • Toplanan bilgiler taraflar tarafından karşılaştırılır ve doğruluğu teyit edilir.
  • Uyumsuzluklar olması durumunda bu sorunların çözülmesi için ortaklaşa çözümler üretilir.
  • Mutabakata varıldıktan sonra bu uzlaşı bir belge ile resmi hale getirilir.

Mutabakat süreci karışık gibi gözükse de temel olarak yukarıdaki gibidir. Düzenli bir şekilde yapıldığında işletmelerin finansal süreçlerini daha tutarlı ve güvenilir bir biçimde yönetmelerine yardımcı olur.

Mutabakatın hukuki boyutu

Mutabakat sürecinin nasıl yönetileceği kanunlarla belirlendiği için bu belgeyi hazırlarken değişen hükümlere dikkat edilmesi gerekir. Benzer şekilde kanunlarla belirlenen belirli zaman aralıklarıyla mutabakat formunun gönderilmesi gerekir. Özellikle işletmeler, Ba-Bs formlarını doldurarak finansal durumlarını doğru bir biçimde ilgili kurumlara iletmekle mükelleftir. Genellikle her ay sonunda cari mutabakat yapılsa da yıl sonunda da tekrar yapılması önerilir.

Cari mutabakat süreci aynı zamanda yasal süreçlerin daha kolay bir şekilde yürütülmesine yardımcı olur. Bir işletmeyle borç ya da alacak noktasında sorun yaşandığında cari mutabakat delil olarak kullanılabilir. Böylece süreç daha hızlı bir biçimde sonuca varır. Mutabakatın hukuki boyutu işletmeleri de koruma altına alır. Bir işletme borcunu ödemek istemezse ve bunun için dava açılırsa sürecin doğru bir biçimde sonlandırılmasını sağlar.

Mutabakat nasıl yapılır?

Mutabakat iki farklı şekilde yapılır. Ba-Bs formunu doldurarak vergilendirme sürecini kolaylaştırırsınız. Cari mutabakat ise firmaların birbirleriyle borç / alacak durumları hakkında uzlaşıya varmaları için yapılır. Bundan dolayı “Mutabakat nasıl yapılır?” sorusunun tek bir cevabı yoktur.

Eğer başka bir işletmeyle mutabakat düzenlenecekse belge akışı, doğruluk teyidi, uyumsuzlukların düzeltilmesi ve ortak bir zemin aranır. Vergilendirme için mutabakat formu doldurulacaksa bütün faturalar doğru ve düzenli bir şekilde bir araya getirilir. Bununla beraber her iki mutabakat türünü de programlar kullanarak hızlı bir şekilde yönetebilirsiniz.

09.05.2024 tarihinde güncellenmiştir.