ÖTV'li fatura nasıl kesilir?

Özel Tüketim Vergisi Türkiye'de belirli ürünlerin tüketim üzerinden alınan ve lüks, çevreye zarar veren ya da sağlığa zararlı ürünlerde uygulanan bir vergi türüdür. ÖTV'nin uygulanabilmesi için bu ürünlerin satışında özel bir fatura düzenlenmesi gerekir. ÖTV'li fatura, bu ürünlerin alım satım süreçlerinde vergi yükümlülüklerinin doğru bir şekilde takip edilmesini sağlar. Faturada yer alan ÖTV oranı ürünün türüne göre değişiklik gösterebilir ve bu nedenle doğru bir şekilde hesaplanması önem taşır. Sizin için “ÖTV'li alış fatura nasıl işlenir?” konusunda merak edilenleri bir araya getirdik.

ÖTV'li fatura ne anlama gelir?  

Özel Tüketim Vergisi belirli mallar üzerinden alınan ve bir defaya mahsus uygulanan dolaylı vergidir. İlk olarak 2002 yılında Türkiye'de yürürlüğe giren ÖTV, lüks tüketim, çevreye zararlı ürünler ve toplumsal sağlığı etkileyen ürünlerin tüketimini kontrol altına almak amacıyla uygulanır. Bu verginin temel amacı gelir elde etmenin yanı sıra bazı ürünlerin tüketimini caydırmak olur. ÖTV, petrol ürünleri, doğalgaz, motorlu taşıtlar gibi enerji kaynakları, tütün ürünleri, alkol ve alkollü içecekler, kozmetik ve parfümeri ile elektronik eşyalar gibi ürünlerden alınır. ÖTV'li fatura ise belirli bir malın satışında ÖTV uygulanarak düzenlenen faturadır. ÖTV'ye tabi olan malların satış sırasında kesilen faturada ürün bedeline ek olarak ÖTV tutarı açıkça belirtilir. Bu vergiyi satıcı tarafından tahsil edilerek devlet hazinesine aktarılmak üzere kaydedilir. “ÖTV'li fatura nasıl işlenir?” diye sorulduğunda, malın bedelinin üzerine eklendiği ve verginin alıcıya yansıtıldığı söylenebilir. ÖTV'li faturanın içerisinde bazı temel bilgiler yer alır. Örneğin, satışı gerçekleştirilen ürünün net fiyatı, malın türüne göre belirlenen ÖTV yüzdesi, ürünün net fiyatına uygulanan ÖTV miktarı, KDV tutarı ile toplam tutar bulunur. ÖTV'li faturalar, hem alıcı hem de satıcı açısından hukuki ve mali yükümlülüklerin yerine getirildiğini gösterir. Alıcı, ürünün bedelini ve üzerine eklenen ÖTV'yi ödediğini belgelendirmiş olurken, satıcı da tahsil ettiği ÖTV'yi devlete beyan etme ve ödeme sorumluluğunda olur. Bu tür faturalar, özellikle yüksek vergilerin uygulandığı lüks tüketim ürünlerinde maliyetlerin ve vergi yükünün net bir şekilde görünmesini sağlar. 

Bunun yanı sıra, ÖTV'li fatura muhasebe kaydı konusunda KDV de son derece önemli olur. ÖTV'li faturalarda dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri, KDV'nin hesaplanmasında yalnızca ürünün satış fiyatı üzerinden değil, ÖTV eklendikten sonraki toplam tutar üzerinden de hesaplama yapmak gerekir. ÖTV ile ürünün fiyatı arttırıldığı için KDV de daha yüksek bir tutar üzerinden tahsil edilir.

ÖTV'li fatura nasıl düzenlenir?  

ÖTV'li fatura, özel tüketim vergisine tabi olan malların satışında kullanılır ve bu faturanın düzenlenmesi, özellikle belirli ürün gruplarında faaliyet gösteren işletmeler için yasal bir zorunluluk olur. Örneğin, “ÖTV'li fatura nasıl kesilir?” en önemli noktalardan biri, faturada bulunması gereken bilgilere yer verilmesidir. Satıcı, alıcı bilgisi, fatura numarası ve tarihi, ürün detayları, ÖTV oranı ve tutarı, KDV ve genel toplam gibi bilgiler önem taşır. Ayrıca, faturanın düzenlenmesinde en kritik unsurlardan biri doğru ÖTV oranının belirlenmesi olur. ÖTV oranları ürün türüne göre değişiklik gösterebilir. Yanlış ÖTV oranı kullanmak hem hatalı fatura düzenlenmesine hem de vergi cezasına neden olabilir. ÖTV oranları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan listelere göre belirlenir. ÖTV oranını belirledikten sonra ürünün net fiyatı üzerinden tutarı hesaplayabilirsiniz. Ardından, bu tür faturalarda KDV, ÖTV tutarını da kapsayacak şekilde hesaplanmalıdır. KDV, yalnızca ürün bedeli üzerinden değil, ÖTV ile birlikte oluşan toplam tutar üzerinden uygulanır. Sonrasında ise faturanın toplam tutarı, ürün bedeli, ÖTV tutarı ve KDV tutarı toplanarak elde edilir. ÖTV'ye tabi olan ürünün satışını yaptıktan sonra, satış sırasında ürünün ÖTV'ye tabi olup olmadığını ve hangi oranda vergiye tabi olduğunu belirleyebilirsiniz. 

Satıcı olarak fatura düzenlerken ürünün fiyatını, ÖTV oranını ve tutarını fatura detaylarına ekleyebilirsiniz. Bu aşamada faturayı alıcıya sunmanız önemli olur. Böylelikle, satışın tamamlandığını ve vergi yükümlülüklerinin yerine getirildiğine dair resmi belgeyi tamamlamış olursunuz.

ÖTV muafiyeti olan durumlar ve istisnalar  

Özel Tüketim Vergisi Türkiye'de belirli ürünlerin tüketimi üzerinden alınan dolaylı bir vergi türü olur. Lüks tüketim malları, çevreye zarar veren ürünler ve bağımlılık yapıcı maddeler gibi belirli ürünler ÖTV'ye tabidir. Ancak bazı durumlarda belirli kişilere veya ürünlere ÖTV muafiyeti tanınabilir. ÖTV muafiyeti, belirli ürünler veya kişiler için uygulanan vergi yükümlülüğünün kaldırılması anlamına gelir. Bu muafiyet, toplumsal yarar veya özel durumlardan dolayı devreye girebilir. ÖTV muafiyeti, vergi yükümlülüğünden muaf tutulan ürünlerin veya hizmetlerin ÖTV'siz olarak satılmasını sağlar. Örneğin, ÖTV'den muaf olan kişiler ve durumlar toplumsal ve ekonomik gerekçelere göre belirlenebildiği için, özel gereksinimli bireyler belirli koşullar altında taşıt alımında ÖTV'den muaf tutulabilir. Bu muafiyet, özel gereksinimli bireylerin sosyal hayata katılımını artırmak ve hareket özgürlüğünü desteklemek amacıyla uygulanır. 

Özel gereksinim oranı %90 ve üzerinde olan bireyler sıfır kilometre araç alımında ÖTV ödemekten muaf tutulur. Ayrıca, şehit yakınları ve gaziler Türkiye'de belirli koşullar altında ÖTV muafiyetinden faydalanabilir. Gazi ve şehit yakınları araç alımında ÖTV ödemekten muaf tutulurlar ancak aracın satılması durumunda ÖTV ödemesi yapmak zorundadırlar. Diplomatik misyonlar ve konsolosluklar, görevleri gereği bazı ÖTV muafiyetlerinden yararlanabilir. Örneğin, yabancı ülke temsilcilikleri ya da uluslararası anlaşmalarla yapılan düzenlemelere bağlı olarak muafiyetten faydalanabilir. Bunun yanı sıra, bazı istisnai ürünler de ÖTV'den muaf tutulur. Örneğin, ihracat amacıyla üretilen ve yurt dışına satışı gerçekleştirilen bazı mallar ÖTV'den muaftır. Çevre dostu ve enerji verimliliği yüksek olan elektrikli araçlar da bu ürünler arasında yer alır. Tarım ve hayvancılık sektöründe destek amacıyla bu sektörlerde kullanılan bazı ürünler de muafiyetten faydalanabilir.