Kapat

Tüzel kişi nedir? Tüzel kişi ve gerçek kişi arasındaki farklar

Tüzel kişi, resmi belgelerde sıklıkla rastlanılan bir ifade olmasına karşın, pek çok kişi bu ifadenin ne anlama geldiğini bilmeyebilir. Gerçek ve tüzel kişi nedir? konusu birçok insanın kafasında bir soru işaretidir.

23.05.2022
İçindekiler

Tüzel kişi nedir? Tüzel kişi ve gerçek kişi arasındaki farklar

Tüzel kişi, resmi belgelerde sıklıkla rastlanılan bir ifade olmasına karşın, pek çok kişi bu ifadenin ne anlama geldiğini bilmeyebilir. Gerçek ve tüzel kişi nedir? konusu birçok insanın kafasında bir soru işaretidir. Bu başlık altında sizlere, tüzel kişi ibaresinin ne anlama geldiğini açıklayacağız ve gerçek kişi ile arasındaki farklardan bahsedeceğiz.

 

Tüzel kişi nedir?

Tüzel kişi, hukuki bir terim olmakla beraber, birden fazla kişinin ya da malın topluluğundan meydana gelen ancak kağıt üzerinde tek bir kişi olarak kabul edilen bir oluşuma işaret eder. Tüzel kişiyi meydana getirenler bağımsız olarak örgütlenmişlerdir ve tüzel kişiliklerinin kendine ait hakları vardır. Tüzel kelimesinin kendisi, "hukuki olan" anlamına gelmektedir ve resmi işlerin yürütülmesini kolaylaştırmak amacıyla meydana getirilir.

 

Bireysel olarak borçlanabilen tüzel kişilerin alacaklı ve verecekli olacakları durumlar meydana gelebilir. Tüzel kişilikler hukuki işlemleri kolaylaştırmak için meydana getirilirler; bir tüzel kişiliği meydana getiren gerçek kişilerin bir araya gelip hukuki süreçleri yürütmesi hem maliyetli olabilir hem de uzun zaman alabilir. Tüzel kişiliklerde ise işlemler çok daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilir ve maliyet açısından da avantajlıdır.

 

Tüzel kişilerin temsil ettiği kişiler değişse de tüzel kişilik sabit kalır; bu da sürdürülebilir bir şirket politikası izlemenin en uygun yollarından biridir. Bu nedenle her şirketin bir tüzel kişiliği vardır ve hukuki süreçler gerçek kişiler üzerinden değil tüzel kişilikler üzerinden gerçekleştirilir. Dernekler, vakıflar, kooperatifler, limited şirketler tüzel kişilikler ile temsil edilir. Yazının ilerleyen kısımlarında detaylandırılacağı üzere, tüzel kişilik elde etmek için noterden alınan belge ile PTT'ye gitmek gerekir.

 

Gerçek kişi nedir?

Hukuk dilinde kişiler iki grup içerisinde tanımlanır. Bunlardan biri, yukarıda kısaca tanımını yaptığımız tüzel kişiler; ikincisi ise gerçek kişiler olarak kabul edilir. Tüzel kişiliklerin sahip olduğu haklar, borçlar, hukuki sorumluluklar gerçek kişileri ilgilendirmemektedir. Gerçek kişilerin sorumlulukları ise yalnızca kendileriyle ilgilidir; bireysel olarak borçlanırlar ve alacaklı olurlar. Bu durum, gerçek kişilerin hukuk karşısında kendi kendilerini temsil edecekler anlamına gelir.

 

Tüzel kişiliklerde, kişiliği temsil eden kişiler, bu tüzel kişiliğin içerisinde var oldukları sürece onun statüsünden faydalanabilirler. Ancak eğer kişi, tüzel kişilikten ayrılırsa, tüzel kişiliğin borçları ayrılan kişiyi ilgilendirmez. Aynı şekilde, bir devlet kurumunun borcu varsa, bu borç, o kurumun yöneticisini ilgilendirmez. Yöneticinin değiştiği durumlarda kurumun borçları silinmez. Kurumlarda devamlılık söz konusudur.

 

Tüzel kişi unvanı nasıl alınır?

Tüzel kişilikler bağlı oldukları hukuk türüne göre iki başlık altında incelenirler. Bunlar "Özel hukuk tüzel kişileri" ve "Kamu hukuku tüzel kişi" olarak ifade edilebilir. Özel hukuk tüzel kişilerine örnek olarak limited şirketler, dernekler, vakıflar, kooperatifler, sendikalar, siyasi partiler, komandit şirketler gösterilebilir.

 

Kamu hukuku tüzel kişilere ise örnek olarak devlet kurumları, belediyeler, il özel idareleri, TRT, Devlet üniversiteleri, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, kamu bankaları gösterilebilir. Tüzel kişi başvurusunda bulunmak için noter onaylı imza sirkülerinin aslı PTT'de görülür, fotokopisi alınır ve ardından aslı sahibine geri verilir. Başvuru yapan kişinin kimlik tespiti için Nüfus cüzdanı, pasaport, sürücü belgesi gibi kimlik yerine geçen resmi belgelere ihtiyaç vardır.

 

Ardından kurumun kanuni temsilcileri tarafından imzalanmış ve şirketin kaşesi ile kaşelenmiş Tüzel Kişi Yetkilendirme Formu teslim edilir. Bu işlem yalnızca özel kurumlar için geçerlidir. Resmi kurumlarda ise tüzel kişilik, devletin verdiği yetkiye dayanarak idare tarafından kurulur ve tüzel kişiliğin kamu yararını gerçekleştirmesi için çalışması beklenir.

23.05.2022 tarihinde güncellenmiştir.