KDV hesaplama nasıl yapılır?
Katma değer vergisi oranı, satılan mal veya hizmetlerin türüne ve kategorisine göre değişebilir. Türkiye’de ürün veya hizmetlerin ihtiyaç zorunluluğuna göre %18, %8 ve %1 KDV oranı bulunmaktadır. KDV hesaplaması yapılırken bu oranlar, KDV oranı olarak girilir. KDV hesaplama formülü kısaca şu şekilde ifade edilebilir:
- (Mal veya hizmet bedeli) x (KDV oranı/100)
Hesaplama, manuel olarak yapılabileceği gibi online hesaplama araçları ile de yapılabilir. Bu hesaplama araçlarında tutar, tutar türü, KDV miktarı ve tevkifat durumu girildikten sonra kolayca sonuca ulaşılabilir. Katma değer vergisi hesaplanırken KDV dahil ve hariç olmak üzere iki farklı formül dikkate alınır. Bu formüller, farklı ihtiyaçlar doğrultusunda hesaplama yapmak isteyenlerin tercihi olur.
- KDV dahil hesaplama: KDV hariç ürün fiyatı x (1+KDV oranı)
- KDV hariç hesaplama:KDV dahil ürünün fiyatı / (1+KDV)
KDV dahil hesaplama
Bir ürünün KDV dahil tutarı, mal ve hizmet bedeline katma değer vergisinin eklenmiş hali olarak bilinir. KDV dahil hesaplama yapmak için mal veya hizmet bedeli ile KDV tutarının toplanması gerekir. KDV hesaplama formülünün sonucunda bulunan değer, KDV tutarıdır. Bu tutar, ürün bedeli ile toplandığında KDV dahil olan hesaplama gerçekleştirilmiş olur. Örneğin 300 TL tutarı olan bir malın katma değer vergisi oranı %8 ise;
- (Mal veya hizmet bedeli) x (KDV oranı/100)
= (300) x (8/100)
= 24 TL KDV tutarı bulunur.
- KDV dahil tutarı ise; 300+24= 324 TL olarak bulunur.
KDV hariç hesaplama
KDV hariç tutar denildiği zaman mal veya hizmet bedelinin üzerine katma değer vergisi eklenmemiş hali olduğu anlaşılır. KDV hariç hesaplama formülü şu şekilde karşınıza çıkar:
- (Brüt tutar) / [1+ (Vergi oranı/100)]
Örneğin vergi oranı %8, brüt tutarı ise 1080 TL olan bir mal veya hizmet için KDV hariç tutarı şu şekilde hesaplanır:
- (1080) / [1+(8/100)]=1000 TL olarak bulunur.
Tevkifatlı KDV hesaplama
Kelime anlamı para konusunda kesintiler olarak karşınıza çıkan tevkifat, KDV hesaplamalarında sıklıkla merak edilen konular arasında yer alır. Vergiler üzerinde bölüşme ve kesinti yapılması anlamına da gelir. Devletin katma değer vergisini satıcı ve alıcı arasında bölüştürerek almasını kapsar. Bu sayede, devlete katma değer vergisi tutarının bir kısmını alıcı bir kısmını da satıcı öder. Katma değer vergisi özelinde vergi alacaklarının güvencesi bu şekilde sağlanır. Tevkifatlı KDV hesaplama formülü aşağıdaki gibidir:
- Toplam KDV x (Tevkifat oranı)
Bu formüle göre, toplam KDV’yi (Mal veya hizmet bedeli) x (KDV oranı/100) formülü ile bulduktan sonra tevkifat oranı ile çarparak tevkifat bedeli bulunur.
Tevkifat bedelinin ödenme sorumluluğu alıcıda ya da satıcıda olur. Tevkifat oranı önceden tanımlı olur ve mal ve hizmet türleri arasında değişkenlik gösterebilir. Alıcının tevkifatlı satış faturası düzenlenmesini talep etmesi durumunda tevkifat oranını da belirtmesi mümkündür. Bu süreçler genellikle bir mali müşavir eşliğinde gerçekleştirilir. Tevkifat hesaplama nasıl yapılır ile ilgili blog içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.
- KDV oranı %1 olan ürünler: Et, balık, peynir, şeker, süt, su, meyve, kuruyemiş, çay gibi temel gıda ürünleri, kutsal din kitapları, bitki tohumları, unlu mamuller gibi ürünlere uygulanan KDV oranı %1’dir. Resmi Gazete’de yayınlanan ‘Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Karar’ ile yapılan değişiklikler sonucunda, katma değer vergisi oranı uygulanan ürünler farklılaşabilmektedir.
- KDV oranı %8 olan ürünler: Sabun, deterjan, tuvalet kağıdı, bebek bezi, peçete gibi temel ihtiyaç ürünlerinde, alkollü ürün satışı olmayan restoranlarda satılan ürünlerde, iç ve dış giyim ürünlerinde ve tiyatro, sinema ve müze giriş biletlerinde uygulanan KDV oranı %8’dir.
- KDV oranı %18 olan ürünler: Temel tüketim kategorisine girmeyen ürünlerde, zorunlu olmayan ve lüks sayılan hizmet ve mallarda %18 KDV oranı kullanılır. Mobilya, elektronik ürünler, beyaz eşya, altın ve pırlanta, alkollü mekanlarda satılan ürünlerde uygulanan KDV oranı %18’dir.
KDV hesaplaması yuvarlama farkı nedir?
Katma değer vergisi hesaplaması yapılırken yuvarlama farkı merak edilen diğer konular arasındadır. Muhasebe işlemleri yapılırken virgülden sonra yalnızca iki rakam kullanılır. Bunun sebebi ise virgülden sonraki üçüncü basamağın para biriminde anlamının olmamasıdır. Virgülden sonraki üçüncü basamağın yuvarlama kurallarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
- 5’ten büyükse yukarıya yani bir sonraki basamağa yuvarlanır. Örneğin, 4,486 sayısı, 4,49 olarak yuvarlanır.
- 5’ten küçükse aşağıya yani bir önceki basamağa yuvarlanır. Örneğin, 4,484 sayısı, 4,48 olarak yuvarlanır.
- 5 ise en yakın çift sayıya doğru yuvarlanır. Bu kural dahilinde sıfır da çift sayı olarak kabul edilir.